Inwestycje w 2021

Nakłady inwestycyjne w segmencie Wytwarzanie w 2021 r. wyniosły ok. 2 135 mln zł (w tym z tytułu CO₂ – w PGNiG TERMIKA i PGNiG TERMIKA EP – ok. 582 mln zł) i zostały poniesione na modernizacje i budowę jednostek wytwórczych.

Jednym z kluczowych projektów inwestycyjnych realizowanych w 2021 r. była budowa bloku gazowo-parowego o mocy elektrycznej ok. 500 MW w EC Żerań (BGP Żerań). Efektem I etapu prac rozruchowych było pierwsze rozpalenie turbiny gazowej w dniu 17 czerwca 2021 r., pierwsza synchronizacja turbozespołu gazowego z Krajowym Systemem Elektroenergetycznym w dniu 28 czerwca 2021 r. oraz pierwsza generacja energii elektrycznej.

Ponadto, 29 kwietnia 2021 r. podpisano przed mediatorem ugodę dotyczącą roszczeń wykonawcy (konsorcjum w składzie Mitsubishi Hitachi Power Systems Europe GmbH, Mitsubishi Hitachi Power Systems Ltd., Mitsubishi Hitachi Power Systems Europe Ltd. i Polimex-Mostostal S.A.) w związku z pandemią COVID-19. Zgodnie z ugodą zmianie uległa data przekazania BGP Żerań do eksploatacji tj., na 30 września 2021 r. W IV kwartale 2021 r. przeprowadzono ruch próbny oraz próby odbiorowe zgodne Instrukcją Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej (IRiESP). W dniu 6 grudnia 2021 r. BGP Żerań został przekazany do eksploatacji. Natomiast 9 grudnia 2021 r. uzyskano koncesję na wytwarzanie energii. Całkowite wydatki inwestycyjne na BGP Żerań wyniosły ok. 1,5 mld zł.

W ramach projektu budowy kotłowni szczytowej w Ec Żerań w 2021 r. realizowano budowę kotłowni szczytowej podpisanego z konsorcjum (w składzie Przedsiębiorstwo Budowy Kopalń PeBeKa SA, Varia TECh sp. z o.o. i Ekolog sp. z o.o.) oraz na budowę stacji redukcyjno-pomiarowej gazu dla kotłowni szczytowej realizowanego przez spółkę PGNiG Technologie S.A. W ramach realizacji umów wykonano kompletną kotłownię składającą się z 3 kotów o mocy 130 MWt każdy, stację rozładunku i magazynowania wody amoniakalnej dla instalacji odazotowania spalin, komin trójprzewodowy, pylon komunikacyjny oraz kompletną stację redukcyjno-pomiarową wraz ze wszystkimi niezbędnymi instalacjami. W dniu 3 grudnia 2021 r. przekazano do eksploatacji zmodernizowane kotły K15 oraz K16. Były to ostatnie instalacje do przekazania w ramach inwestycji budowy kotłowni szczytowej.

ECSW to blok gazowo-parowy przyjęty do eksploatacji we wrześniu 2020 r., w którego skład wchodzą dwa turbozespoły o łącznej mocy zainstalowanej ok. 460 MW, w tym jedna turbina gazowa z kotłem odzyskowym, o mocy zainstalowanej ok. 300 MW oraz jedna turbina parowa upustowo – kondensacyjna o mocy zainstalowanej 160 MW. Moc cieplna bloku wynosi 240 MW. Moc osiągalna jednostki w kogeneracji wynosi 431 MW. Rezerwowe źródło ciepła, w skład którego wchodzą cztery kotły wodne o łącznej zainstalowanej mocy cieplnej ok. 125 MW oraz jeden kocioł parowy o zainstalowanej mocy cieplnej ok. 10 MW, opalane gazem ziemnym, zostało przyjęte do eksploatacji w listopadzie 2020 r.

W 2021 r. ESCW prowadziła działalność operacyjną polegającą na wytwarzaniu ciepła i energii elektrycznej. W dniu 14 stycznia 2021 r. spółka otrzymała zatwierdzoną przez Prezesa URE taryfę na ciepło, a w dniu 9 lutego 2021 r. koncesję na obrót energią elektryczną. Wcześniej w 2020 r. ECSW otrzymała koncesję na wytwarzanie ciepła i koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej.

W dniu 31 grudnia 2021 r. ECSW oraz Abener Energia S.A. (pierwotny Generalny Wykonawca budowy bloku gazowo – parowego) zawarły ugodę pozasądową celem określenia zasad na jakich dokonają wzajemnych rozliczeń wynikających z wszelkich sporów sądowych i arbitrażowych toczących się pomiędzy Stronami, wynikających z kontraktu zawartego w kwietniu 2012 r. na budowę bloku gazowo-parowego.

W dniu 24 lutego 2021 r. PGNiG, Energa S.A. oraz Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A strony umowy złożyły wniosek do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) w sprawie utworzenia wspólnego przedsiębiorcy, CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. powołanego dla realizacji projektu budowy bloku energetycznego z zastosowaniem technologii zasilania paliwem gazowym. Natomiast decyzję Prezesa UOKiK w sprawie wyrażenia zgody na dokonanie koncentracji otrzymano 14 kwietnia 2021 r.

W dniu 29 listopada 2021 r. zawarły aneks do umowy inwestycyjnej dotyczącej kierunkowych zasad współpracy przy budowie bloku energetycznego zasilanego paliwem gazowym w Elektrowni Ostrołęka „C” z dnia 22 grudnia 2020 r.

W efekcie zawarcia aneksu, strony umowy potwierdziły gotowość do kontynuowania współpracy przy projekcie budowy Elektrowni Ostrołęka „C” (Projekt Gazowy) identyfikując jednakże konieczność dostosowania zasad współpracy do warunków, w jakich Projekt Gazowy ma być realizowany. Strony będą dążyć do uzgodnienia, aby docelowa forma zaangażowania PGNiG w realizację Projektu Gazowego przyjęła postać udziału finansowego Spółki. Wysokość i sposób wniesienia finansowania przez PGNiG powinny zostać określone w kolejnej umowie, która zostanie zawarta do końca 2022 r.

W ramach projektu modernizacji Ec Pruszków zakończono prace przy realizacji zadań inwestycyjnych mających na celu przebudowę istniejącej infrastruktury nawęglania oraz dwóch kotłów wodnych wraz z budową instalacji ochrony środowiska. Następnie podpisano umowę przyłączeniową gazu, uzyskano warunki przyłączenia do sieci elektroenergetycznej oraz podpisano umowę przyłączeniową do sieci. Aktualnie oczekuje się na uprawomocnienie uzyskano decyzję środowiskową.

Dodatkowo, otrzymano oferty w postępowaniach przetargowych na budowę nowej kotłowni węglowej. Jednak podjęto decyzję o rezygnacji z budowy nowej kotłowni węglowej i przystąpieniu do prac związanych z budową (w miejsce tego źródła) nowej kotłowni biomasowej i silnika kogeneracyjnego. Trwają prace koncepcyjne związane z przygotowaniem tego zadania do realizacji.

W ramach budowy własnych źródeł OZE spółka kontynuuje projekt budowy instalacji fotowoltaicznej w C Kawęczyn. Instalacja będzie mieć moc ok. 1 MWe. Jej oddanie do użytkowania planowane jest w trzecim kwartale 2022 r.

Do najważniejszych inwestycji prowadzonych w PGNiG TERMIKA EPw 2021 r. należą m.in:

• inwestycja związana z zaopatrzeniem miasta Rybnik w ciepło z własnych źródeł wytwórczych;
• rozbudowa i modernizacja sieci ciepłowniczych na terenie miasta Jastrzębie-Zdrój, dotowanych ze środków pomocowych;
• budowa silnikowych agregatów prądotwórczych opalanych gazem z odmetanowania kopalń w Zakładzie Zofiówka, dotowana ze środków pomocowych;
• wymiana wyeksploatowanych silnikowych agregatów prądotwórczych opalanych gazem z odmetanowania kopalń w Zakładzie Pniówek, zasilających w ciepło chłodziarki absorpcyjne instalacji klimatyzacji wyrobisk KWK Pniówek, dotowana ze środków pomocowych;
• dostosowanie instalacji ciepłowni w Zakładzie Żory i w Zakładzie Racibórz do wymagań dyrektywy MCP (ang. Medium Combustion Plants) dotyczącej ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza dla średnich obiektów energetycznego spalania (Medium Combustion Plants).
• połączenie systemów ciepłowniczych Zakładów Jastrzębie-Zdrój i Pniówek.

PGNiG TERMIKA jest właścicielem akcji PGG, stanowiących 20,43% kapitału zakładowego. Łączna inwestycja PGNiG TERMIKA w akcje PGG wyniosła 800 mln zł. Aktualna wartość bilansowa posiadanych akcji z uwzględnieniem utworzonych odpisów aktualizacyjnych wynosi 0 zł. W dniu 28 maja 2021 r. pomiędzy rządem a stroną społeczną została podpisana umowa społeczna, dotycząca transformacji sektora górnictwa węgla kamiennego oraz wybranych procesów transformacji województwa śląskiego. Strona rządowa zobowiązała się niezwłocznie wystąpić z wnioskiem notyfikacyjnym do Komisji Europejskiej o ocenę zaproponowanej w Umowie społecznej pomocy publicznej dla jednostek produkcyjnych spółek górnictwa węgla kamiennego i wyrażenie zgody na planowane mechanizmy wsparcia publicznego (pomoc na koszty nadzwyczajne i dopłaty do redukcji zdolności produkcyjnych), których celem będzie zapewnienie stabilności funkcjonowania górnictwa węgla kamiennego do momentu jego zamknięcia. Umowa społeczna ustala również terminy zakończenia eksploatacji węgla kamiennego w poszczególnych kopalniach w perspektywie do końca 2049 r., a także określa gwarancje zatrudnienia oraz pakiet świadczeń socjalnych dla pracowników likwidowanych jednostek produkcyjnych objętych systemem wsparcia.

W 2021 r. rozpoczął się proces sprzedaży akcji PGG przez wszystkich akcjonariuszy na rzecz Skarbu Państwa – w związku z realizacją Umowy społecznej, Skarb Państwa zamierza nabyć akcje PGG od wszystkich akcjonariuszy. W celu notyfikacji pomocy publicznej Komisja Europejska wymaga, aby Skarb Państwa stał się bezpośrednim właścicielem całego górnictwa węgla kamiennego, które będzie objęte pomocą publiczną.

W 2021 r. spółka kontynuowała działalność w obszarze badań, rozwoju i innowacji realizując m.in.:

• projekt pn. „Elektroredukcja CO₂ do metanu – wytwarzanie syntetycznego paliwa z CO₂”, którego celem jest opracowanie, konstrukcja i przetestowanie instalacji elektroredukcji dwutlenku węgla do metanu w skali laboratoryjno-pilotażowej i ocena możliwości zastosowania opracowanej technologii w procesie ograniczenia emisji CO₂, poprzez jego konwersję do syntetycznego paliwa – metanu, z ewentualną możliwością jego magazynowania. Projekt jest realizowany we współpracy z Politechniką Wrocławską.
• projekt pn. „Opracowanie metody dokładnego wyznaczania żywotności katalizatorów deNOx oraz budowa narzędzia predykcyjnego reaktorów SCR”. Produktem projektu będzie narzędzie informatyczne, dedykowane katalitycznej redukcji emisji tlenków azotu ze spalin kotłów węglowych i uczenie maszynowe, służące do oceny żywotności katalizatorów deNOx w czasie rzeczywistym, w zależności od historii oraz aktualnych warunków ich eksploatacji. Celem projektu jest obniżenie kosztów eksploatacyjnych poprzez optymalizację gospodarki remontowej oraz wydłużenie czasu eksploatacji warstw katalitycznych SCR. Projekt jest realizowany we współpracy z Instytutem Energetyki – Instytutem Badawczym w Warszawie.

Ponadto w 2021 r. Spółka zrealizowała we współpracy z PGNiG dwa projekty pilotażowe polegające na przetestowaniu innowacyjnych przedsięwzięć – start-upów:

• pilotaż zrealizowany przez ReliaSol w obszarze predykcji potencjalnej awarii wybranych urządzeń w celu zabezpieczenia działań w kierunku utrzymania ruchu. Startup zrealizowano na przykładzie kotła gazowego o mocy 130 MWt w Elektrociepłowni Żerań. Celem pilotażu było m.in. wykonanie modeli predykcyjno-analitycznych kotła, modelu wykrywania stanów awaryjnych i weryfikacja skuteczności działania modeli na bazie danych historycznych oraz finalnie wdrożenie modeli do systemu ReliaSol celem przygotowania demonstracji rozwiązania.
• pilotaż zrealizowany przez PHOTO SURVEY polegający na weryfikacji przydatności do spalania w kotle biomasowym w Elektrociepłowni Siekierki nowego rodzaju biomasy rolnej – zrębków z osadki kukurydzy (pozostałości po odziarnowaniu kolb kukurydzy). Wyniki pilotażu potwierdziły ewentualną możliwość współspalania tego rodzaju biomasy w kotle biomasowym, przy uwzględnieniu ryzyk technologicznych

Więcej na temat działalności GK PGNiG w obszarze Badań i Rozwoju znajduje się w rozdziale Badania i rozwój.