6.2.1 Zapasy
Spis treści
Zasady rachunkowości
Najistotniejsze pozycje zapasów w Grupie stanowią:
- paliwo gazowe oraz paliwa do produkcji energii i ciepła,
- świadectwa pochodzenia energii uzyskane w związku z wytworzeniem energii elektrycznej oraz zakupione w celu przedstawienia ich do umorzenia w związku z ciążącym na Grupie obowiązkiem wynikającym z postanowień ustawy Prawo energetyczne,
- świadectwa efektywności energetycznej zakupione przez Grupę w celu przedstawienia ich do umorzenia oraz uzyskane w związku z prowadzeniem działań proefektywnościowych zgodnie z Ustawą o efektywności energetycznej,
- materiały niezbędne do prowadzenia inwestycji i eksploatacji kopalń, produkcji,
- uprawnienia do emisji CO2 (nabyte w celu odsprzedaży).
Wartość zapasów ustala się początkowo w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia. Na dzień bilansowy wyceny dokonuje się według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia lub też według wartości netto możliwej do uzyskania, w zależności od tego, która z kwot jest niższa.
Zapas gazu wysokometanowego wyceniany jest dla wszystkich magazynów łącznie według średniej ważonej ceny pozyskania paliwa gazowego. Rozchód paliwa gazowego do sprzedaży i na cele zużycia własnego w Podziemnych Magazynach Gazu (PMG) oraz różnice bilansowe wycenia się według średniej ważonej ceny pozyskania, na którą składają się w szczególności: koszt nabycia gazu ze wszystkich źródeł wraz z uzasadnioną częścią kosztów opłat systemowych i transakcyjnych, rzeczywisty koszt wydobycia ze źródeł krajowych, koszt odazotowania oraz koszt regazyfikacji.
Zapas gazu LNG wyceniany jest według rzeczywistego kosztu ceny produkcji lub nabycia, w zależności od źródła pochodzenia. Wartość ceny nabycia powiększana jest o koszty nabycia, w tym koszty związane z transportem gazu do miejsca składowania (w tym usługi holowniczo-cumownicze, opłaty portowe itp.). Zapas gazu LNG wyceniany jest z zastosowaniem metody średniej ważonej. Rozchód LNG na potrzeby sprzedaży i zużycia (w tym do regazyfikacji) odbywa się po średnim rzeczywistym koszcie jednostkowym z danego okresu sprawozdawczego, w danej lokalizacji.
Spółki Grupy jako producenci i sprzedawcy energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych lub wyprodukowanych w kogeneracji, zgodnie z postanowieniami prawa energetycznego, otrzymują lub nabywają świadectwa pochodzenia energii elektrycznej, natomiast spółki Grupy jako przedsiębiorstwa sprzedające energię elektryczną, ciepło lub paliwa gazowe odbiorcom końcowym otrzymują świadectwa efektywności energetycznej. Podmioty te mają ustawowy obowiązek uzyskać i przedstawić do umorzenia określona liczbę świadectw.
Do świadectw pochodzenia przypisane są prawa majątkowe, które powstają w momencie uprawdopodobnienia faktu otrzymania tych świadectw i ujmowane są jako zapas w wartości rynkowej , jednocześnie następuje ujęcie przychodu ze sprzedaży energii.
Zakupione świadectwa pochodzenia energii i świadectwa efektywności energetycznej (inne niż zakupione w celach handlowych) ujmowane są jako zapasy w cenie nabycia a ich rozchód wycenia się metodą średniej ważonej.
W przypadku kiedy jednostka na dzień bilansowy nie posiada wystarczającej ilości świadectw tworzy rezerwę na zakup certyfikatów w celu ich umorzenia, w korespondencji z utworzoną rezerwą (nota 6.3.3.).
Grupa ujmuje również jako zapas nabyte prawa do emisji CO2 w celu odsprzedaży. Prawa te wyceniane są w momencie początkowego ujęcia w cenie nabycia, a na koniec okresu sprawozdawczego w cenie nabycia lub możliwej do uzyskania cenie sprzedaży netto, w zależności od tego, która z kwot jest niższa. W obecnym okresie sprawozdawczym nie jest to istotna wartość.
Istotne szacunki
Odpis aktualizujący wartość zapasów
W przypadku, gdy cena nabycia lub koszt wytworzenia zapasów nie są możliwe do odzyskania, Grupa dokonuje odpisów aktualizujących ich wartość do wartości netto możliwej do uzyskania.
Odpisów aktualizujących wartość świadectw pochodzenia energii i świadectw efektywności energetycznej dokonuje się na podstawie porównania wartości bilansowej do wartości możliwej do uzyskania, pochodzącej z aktywnego rynku.
W przypadku zapasów nie wykazujących zużycia, odpisy wartości ustalane są w wyniku doraźnej oceny ich przydatności, według poniższych założeń:
Materiały zakupione i nie wykazujące ruchu w okresie: | Stawka odpisu aktualizującego |
1 – 5 lat | W większości przypadków stosowany jest odpis w wysokości 20%; w przypadkach, w których uwzględniana jest indywidualna ocena przydatności i możliwości wykorzystania grupy asortymentowej materiałów oraz struktury czasowej ich zalegania, stosowane są również odpisy w wysokości 5% i 10% |
5 – 10 lat | Stosowany jest odpis w wysokości 20-100% |
Powyżej 10 lat | Stosowany jest odpis w wysokości 100% w przypadku materiałów cechujących się brakiem przydatności i przeznaczeniem do zbycia lub złomowania. |
Zapasy | 2021 | 2020 | ||||
Wartość brutto | Odpis aktualizujący | Wartość netto | Wartość brutto | Odpis aktualizujący | Wartość netto | |
Materiały, w tym: | 8 357 | (211) | 8 146 | 2 650 | (99) | 2 551 |
paliwo gazowe |
7 636 | (106) | 7 530 | 1 812 | (18) | 1 794 |
paliwa do produkcji energii i ciepła |
151 | – | 151 | 314 | – | 314 |
ropa naftowa |
17 | – | 17 | 17 | – | 17 |
pozostałe materiały |
553 | (105) | 448 | 507 | (81) | 426 |
Świadectwa pochodzenia energii | 82 | (1) | 81 | 102 | (1) | 101 |
Prawa do emisji CO2 | – | – | – | 23 | – | 23 |
Pozostałe zapasy | 9 | (1) | 8 | 9 | – | 9 |
Razem | 8 448 | (213) | 8 235 | 2 784 | (100) | 2 684 |
Zmiany odpisu aktualizującego | 2021 | 2020 |
Odpis aktualizujący na początek okresu | (100) | (456) |
Ujęte w rachunku zysków i strat, w tym: | ||
Utworzenie |
(133) | (28) |
Rozwiązanie |
22 | 378 |
Różnice kursowe z przeliczenia | (2) | 2 |
Pozostałe zmiany | – | 2 |
Zmiany w Grupie | – | 2 |
Odpis aktualizujący na koniec okresu | (213) | (100) |