Otoczenie makroekonomiczne

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS oraz Komisji Europejskiej.

Według wstępnego szacunku Głównego Urzędu Statystycznego produkt krajowy brutto (PKB) w 2021 r. był realnie wyższy o 5,7% w porównaniu z 2020 r., wobec spadku o 2,5% w 2020 r. W efekcie postpandemicznego ożywienia gospodarczego, o 8,2% wzrósł popyt krajowy, a w tempie 8% r/r wzrosły inwestycje. Przemysł był największym kontrybutorem wzrostu i wygenerował 14,1% wartości dodanej brutto.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Narodowego Banku Polskiego.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Narodowego Banku Polskiego.

Kursy wskazanych walut są istotnym wskaźnikiem z punktu widzenia Grupy PGNiG głównie ze względu na ich wpływ na koszty pozyskania gazu w segmencie Obrót i Magazynowanie. Kurs dolara wpływa głównie na rozliczenia z dostawcami gazu w kontraktach długoterminowych i przychody ze sprzedaży ropy, a kurs euro ma wpływ na zakup gazu z kierunku zachodniego.

W 2021 r. ceny gazu ziemnego w Europie zanotowały bardzo silny wzrost w stosunku do cen notowanych na amerykańskim Henry Hub. Średnia cena gazu ziemnego na holenderskim hubie TTF wyniosła w tym czasie 47,14 EUR/MWh – wzrost o ponad 390% w porównaniu do analogicznego okresu r/r. Porównując te same okresy, notowania gazu ziemnego na Henry Hub wzrosły o 4,43 EUR/MWh do poziomu średnio 10,75 EUR/MWh. Średnia cena surowca w Stanach Zjednoczonych wzrosła więc w tym czasie o 70,2%. Tym samym, w minionym roku spread między tymi dwoma obszarami handlu zwiększył się o ponad 1000%, tj. o 33,39 EUR/MWh i wyniósł w 2021 średnio 36,39 EUR/MWh. Największy spread cenowy odnotowano w grudniu 2021 r.: 103,14 EUR/MWh.

Żródło: Opracowanie własna na postawie danych NYMEX oraz ICE. Notowania kontraktu ang. fronth month – kontrakt z datą wykonania w następnym miesiącu.

W 2021 r. średnia spotowa (RDNiBg) cena gazu w Polsce wyniosła 48,78 EUR/MWh, 37,37 EUR/MWh więcej niż w 2020 r. Ceny gazu były silnie skorelowane z cenami gazu w Niemczech i szerzej, na rynkach europejskich. Średni spread pomiędzy spotowymi cenami (dla produktu Day Ahead) na TGE oraz na THE (Gaspool) w 2021 r. wyniósł 2,48 EUR/MWh i wzrósł o 0,71 EUR/MWh (40%) r/r. Zanotowany wzrost spreadu pomiędzy średnimi cenami zamknięcia na rynkach w Polsce i w Niemczech nie był rezultatem zmian sytuacji fundamentalnej (np. wzrostu kosztów przesyłu), a wynikał z gwałtownych zmian cen jakie wystąpiły na rynku gazu, szczególnie w 4 kwartale 2021 r., gdy byliśmy świadkami silnego trendu wzrostowego. Zmiany te, połączone z wcześniejszą godziną zamknięcia giełdy TGE względem giełd zachodnich powodowały, że ceny zamknięcia w Polsce „nie nadążały” za wzrostami cen. Cena notowana na TGE „wyrównywała się” w rezultacie z cenami notowanymi na hubach zachodnioeuropejskich dopiero następnego dnia, w momencie otwarcia rynku.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych TGE oraz EEX.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych TGE oraz EEX.

Sytuacja na rynku gazu ziemnego w Europie i na świecie ma przełożenie na wyniki finansowe Grupy PGNiG głównie ze względu na jego wpływ na segment Obrót i Magazynowanie zarówno po stronie kosztowej, jak i przychodowej.

Rok 2021 na rynku ropy naftowej upłynął pod znakiem wzrostu cen surowca. Średnia cena spot ropy Brent wyniosła w 2021 r. $71/bbl, natomiast w 2020 r. było to $42/bbl. Wzrosty cen wynikały przede wszystkim z odbicia gospodarczego po globalnej pandemii koronawirusa. M.in. dzięki wprowadzeniu szczepień w wielu regionach świata zniesiono obostrzenia, a mobilność powróciła do poziomów zbliżonych do tych sprzed pandemii. Wzrost światowego popytu na ropę przewyższał krótkoterminowy wzrost wydobycia, co spowodowało spadek globalnych zasobów tego surowca.

Wysoką nerwowością inwestorów na rynku ropy naftowej charakteryzował się IV kwartał 2021, w którym ceny oscylowały w szerokim zakresie: $65-86/bbl. Powodem zmienności cen była m.in. niepewność odnośnie nowego wariantu koronawirusa – Omikron i jego wpływu na zapotrzebowanie na ropę. Po stronie podażowej do obniżenia cen ropy przyczyniło się zwiększenie produkcji ze strony członków OPEC+, natomiast na wzrosty miały wpływ zakłócenia w dostawach ropy z Libii oraz Kazachstanu.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z ICE oraz NYMEX; ang. month ahead – kontrakt z datą wykonania w następnym miesiącu.

Średnie zapotrzebowanie na ropę naftową w 2021 r. wzrosło o 5,2% względem roku poprzedniego i wyniosło 96,64 mln baryłek dziennie. Zapotrzebowanie na ropę w grupie największych światowych konsumentów spoza OECD (ang. Organisation for Economic Cooperation and Development – Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) wzrosło o 5,1%. Pozostałe kraje azjatyckie również zanotowały wzrost zapotrzebowania. Podaż ropy na świecie została zwiększona w 2021 r. o 1,45% względem roku poprzedniego, a zatem nie odbiła się wystarczająco względem popytu. Produkcja najmocniej wzrosła w grupie OPEC – o 2,69%. Chiny tymczasem zwiększyły swoje wydobycie o 2,6%, a Stany Zjednoczone o 0,99%.

Sytuacja na rynku ropy naftowej w Europie i na świecie ma przełożenie na wyniki finansowe GK PGNiG głównie ze względu na jej wpływ na segment Poszukiwanie i Wydobycie (głównie sprzedaż ropy naftowej wydobywanej w Norwegii) oraz koszt pozyskania gazu z importu w segmencie Obrót i Magazynowanie.

W miesiącach zimowych temperatura w 2021 r. kształtowała się poniżej średniej sezonowej i wyniosła średnio 2 st. Celsjusza. W I kwartale temperatura była niższa o blisko 3 st. Celsjusza, natomiast w IV – ponad 1,5 st.. W sezonie wiosenno-letnim temperatury oscylowały średnio w okolicy 13 st. Celsjusza w II kwartale i 17 st. Celsjusza w III kwartale, natomiast w 2020 r. analogicznie – 13 i 18 st. Czynnik temperaturowy wpływa na wyniki dla GK PGNiG głównie w segmentach Obrót i Magazynowanie, Dystrybucja i Wytwarzanie.

Punkt referencyjny pomiaru temperatury: Rzeszów.
Źródło: Opracowanie własne.